Jan Paweł II pozostawił w jednej z encyklik swoje rozumienie tego, co oznacza "autentyczna niepodległość". Lista cech autentycznej niepodległości powstała przy okazji omawiania zjawiska dekolonizacji, ale - jak myślę - zachowuje ona swoją uniwersalną wartość, choć zapewne nie jest pełna.
Poniżej w punktach wymienione są wymiary autentycznej niepodległości według JP2, opracowane na podstawie Centessimus Annus (pkt 20).
Zastanawiam się: może każdemu z poniżej wymienionych punktów trzeba przypisać skalę od 0 do stanu idealnego i przy każdym z punktów spytać: gdzie znajdujemy się na tej skali?
1. Formalna suwerenność – jako warunek konieczny, ale nie wystarczający.
2. Przedsiębiorstwa działające w decydujących dziedzinach gospodarki nie są w rękach obcych. Względnie, jeżeli są zagraniczne, to w sposób trwały związane z rozwojem goszczącego kraju.
3. Polityka nie znajduje się pod kontrolą obcych sił.
4. Mieszkańcy żyjący w granicach państwa połączeni autentyczną wspólnotą narodową (jedność, a nie życie „obok siebie” w oddzielonych grupach).
5. Nie brakuje ludzi kompetentnych, zdolnych do kierowania w sposób profesjonalny, uczciwy i właściwy funkcjonowaniem aparatu państwowego.
6. Nie brak również osób umiejących wydajnie i odpowiedzialnie podejmować decyzje gospodarcze.
Centessimus Annus, pkt 20:
20. W tym samym okresie dokonuje się rozległy proces „dekolonizacji”, w wyniku którego liczne kraje uzyskują lub odzyskują niepodległość i prawo do swobodnego samostanowienia. Jednakże w chwili formalnego odzyskania państwowej suwerenności kraje te często rozpoczynają dopiero budowanie autentycznej niepodległości. W rzeczywistości bowiem decydujące dziedziny gospodarki pozostają jeszcze w rękach wielkich przedsiębiorstw zagranicznych, które nie chcą w trwały sposób wiązać się z rozwojem goszczącego je kraju; nawet polityka znajduje się pod kontrolą obcych sił, podczas gdy w granicach Państwa żyją obok siebie grupy plemienne, które nie połączyły się jeszcze w jedną autentyczną wspólnotę narodową. Ponadto brakuje ludzi kompetentnych, zdolnych do kierowania w sposób profesjonalny, uczciwy i właściwy funkcjonowaniem aparatu państwowego, brak również osób umiejących wydajnie i odpowiedzialnie kierować gospodarką. W tej sytuacji wielu uważa, że marksizm mógłby być jakby krótszą drogą do zbudowania narodu i państwa, i stąd rodzą się różne odmiany socjalizmu o specyficznym charakterze narodowym. W ten sposób w wielu różnorodnych ideologiach mieszają się słuszne wymogi narodowego wyzwolenia, rozmaite formy nacjonalizmu i militaryzmu, zasady zaczerpnięte ze starych tradycji ludowych, niejednokrotnie zgodne z chrześcijańską nauką społeczną, a także pojęcia marksistowsko-leninowskie.
